Ko‘pchilik va Ozchilikning Siyosiy Madaniyati

 Guruh Siyosiy Faoliyatining Asoslarida muhokama qilinganidek, har bir mamlakat va uning ichki hududlari o‘ziga xos siyosiy madaniyatga ega. An’analar va madaniy qadriyatlar ushbu mamlakatning siyosiy tizimini shakllantiradi. Tarix, geografiya, diniy amaliyotlar, mojarolar va boshqa omillar har bir davlatning o‘ziga xos siyosiy madaniyatini yaratishda muhim rol o‘ynaydi. Siyosiy madaniyat qaysi fuqarolik huquqlari himoyalanishini va bu himoya qanchalik samarali amalga oshirilishini belgilaydi, shuningdek, eng katta kuchga ega bo‘lganlar ushbu madaniyatga eng katta ta’sir ko‘rsatadi.

Qatar bunga yorqin misollardan biridir. Bu neft eksport qiluvchi, musulmonlar ko‘pchilikni tashkil etuvchi, Fors ko‘rfazidagi monarxiya bo‘lib, o‘z fuqarolarining ko‘pchiligiga yuqori turmush darajasini ta’minlaydi. Biroq, asosan Osiyo va Afrika davlatlaridan kelgan millionlab muhojir ishchilar uchun bu imkoniyatlar sezilarli darajada kamroqdir. Qatar ko‘pchilikning siyosiy madaniyatiga mos ravishda gomoseksuallikni noqonuniy deb hisoblaydi va sodomiya uchun jazo chizgisi qamchilash va qamoqdan tortib, o‘lim jazosigacha bo‘lishi mumkin. Ushbu mamlakatda LGBTQ+ shaxslar uchun hech qanday huquqiy himoya mavjud emas.

Ammo Qatar 2022-yilgi FIFA Jahon Chempionati mezboni sifatida o‘zining konservativ siyosiy madaniyati va dunyodan tashrif buyuradigan, turli madaniy qadriyatlarga ega bo‘lgan minglab mehmonlar o‘rtasida muvozanat topish muammosi bilan yuzlashdi. Hukumat gey muxlislarni kutib olish va ularning xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha bayonotlar berdi, biroq ommaviy mehr-muhabbat namoyishlari va jinsiy aloqadan ochiqcha tiyilish bo‘yicha qat’iy tavsiyalar berdi.

Ko‘pchilik Jahon Chempionatiga tashrif buyurganlar Germaniya, Angliya, Xorvatiya va Janubiy Koreya kabi mamlakatlardan bo‘lib, ularda bugungi kunda siyosiy madaniyat Qatarnikidan ancha farq qiladi. Biroq, ushbu mamlakatlarda ham LGBTQ+ shaxslarga bo‘lgan munosabat har doim ham tolerant bo‘lmagan. Siyosiy madaniyat vaqt o‘tishi bilan o‘zgarishi mumkin, ko‘pincha bu nodavlat tashkilotlari va hukumat ichidagi harakatlarning faoliyati natijasida yuz beradi. Ushbu o‘zgarishlar esa fuqarolik huquqlarining himoyasiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

Siyosiy Madaniyat va Fuqarolik Huquqlarining O‘zgarishi

Amerika Qo‘shma Shtatlarida fuqarolik huquqlari bo‘yicha eng katta o‘zgarishlardan biri 2015-yilda sodir bo‘ldi. "Obergefell v. Hodges" ishi bo‘yicha AQSh Oliy sudi bir jinsli nikohni taqiqlovchi shtat qonunlarini bekor qildi.Bu qaror AQShning siyosiy madaniyatini o‘zgartirish bo‘yicha o‘nlab yillik harakatlarning natijasi bo‘ldi. Ko‘p yillar davomida LGBTQ+ shaxslar oila qurish huquqidan mahrum bo‘lib kelgan, va ularning huquqlarini himoya qilish bo‘yicha kurash 50 yildan ortiq davom etgan.Nihoyat, tashkilotlanish, norozilik namoyishlari va lobbichilik natijasida AQSh Oliy sudi bir jinsli nikoh huquqini rasman tan oldi, bu esa LGBTQ+ jamoasining huquqlarini himoya qilish yo‘lida muhim bosqich bo‘ldi.

Bu rasmda AQSh Oliy sudi oldida ulkan kamalak bayrog‘ini ko‘tarib turgan odamlar tasvirlangan. Ular "Obergefell v. Hodges" ishida chiqarilgan qarorni nishonlashmoqda. Ushbu qaror AQSh Konstitutsiyasi bir jinsli juftliklarning turmush qurish huquqini kafolatlashini tasdiqlagan.(Manba: “DSC_0135” by Jordan Uhl/Flickr, CC BY 2.0)

Nyu-York Universiteti Huquq fakultetidagi Brennan Adolat Markazi tadqiqotchisi Jon Kovalning ta’kidlashicha, AQShda bir jinsli juftliklarning nikoh huquqini tan olmagan federal siyosatni o‘zgartirishga bo‘lgan jiddiy harakat 1996-yilgi prezidentlik saylovlari davrida boshlangan.Bu harakatning sababi 1993-yilda Gavayi Oliy sudi chiqargan qaror bo‘lib, sud bir jinsli juftliklarga nikoh huquqini inkor etish shtat konstitutsiyasiga zid ekanligini e’lon qilgan. Ushbu qaror mamlakat bo‘ylab LGBTQ+ huquqlari bo‘yicha muhim bahs-munozaralarga sabab bo‘ldi.